Το έργο προϋποθέτει τον εργάτη, έστω και αν είναι απομακρυσμένος από το αρχικό υλικό του μόχθου του με την παρεμβολή του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή από την ατσάλινη χειρονομία του στερούμενου συνείδησης ρομπότ. Αν η εργασία δεν μας παραστέκει πια για να θεμελιώνει τον κόπο της ύπαρξης μας, η ανθρωπιά του ανθρώπου εκπίπτει.
Το έργο στην όποια τέχνη είναι έτσι, κατ’ αρχήν, αυτοβιογραφικό. Αυτό, οι ζωγράφοι, εξοικειωμένοι με την αυτοπροσωπογραφία, το σκηνοθέτησαν, και η αλήθεια αυτή ισχύει για τον καθέναν από εμάς.
Προθάλαμος Τέχνης
Σε έναν κόσμο που δεν τον έχει ανάγκη το ζώο-άνθρωπος γνωρίζεται με τα παράξενα οικεία πρόσωπα, τους γονείς του. Οι Αρχαίοι, σαν μορφωμένοι παιδαγωγοί, έκαναν μνεία ενός προθάλαμου απαραίτητου στην τέχνη της παιδείας. «Προθάλαμος τέχνης», είναι να διδάσκεις στα παιδιά τη γραμματική, τη διάταξη των γραμμάτων που συνθέτουν την κοινωνία των λέξεων για να παίρνει ζωή η ομιλία.
Εδώ, ο προθάλαμος απεικονίζεται με τη φωτογραφία ενός παιδιού στην ηλικία όπου του μαθαίνουν την τέχνη να ποζάρει σαν εικόνα. Ομοίωμα εαυτού, το πορτραίτο φαίνεται να αποκρυσταλλώνει το αίνιγμα της εγγραφής σε μια οικογενειακή γενεαλογία. Το αδήριτο παιγνιόχαρτο, το αίνιγμα του πεπρωμένου, το έχετε εδώ μπροστά στα μάτια σας.
Το αγοράκι αυτό είναι για μένα σαν ένας πρόγονος. Έχοντας πάρει τόσους δρόμους αλληλοδιασταυρωνόμενους, το παιδί-με-το-σκύλο έγινε πλέον μια άφαντη εικόνα του εαυτού μου. Γέροντας, το βλέπω ν’ αγνοεί τους λόγους της αδελφοσύνης του με το ζώο που χαϊδεύει, το σκύλο-σύντροφο μιας νεκρής αδελφής. Το σιβυλλικό αυτό έμβλημα, που συμπλέκει τη ζωή με το θάνατο θα μου φαινόταν ανέκδοτο, αν δεν ήταν στ’ αλήθεια το σήμα του κατ’ οίκον περιορισμού μέσα σε μια μεταβίβαση υποκειμενική συνάμα και κοινωνική.
Ιδού οι απαρχές αυτού που ονομάζουμε ένα έργο.
Μετάφραση : Αλεξάνδρα Παπαγεωργίου-Legendre